Çocuğa Özgü Adaletin İki Önemli Unsurunu Birleştiren Bir Uygulama: ÇOCUKLARLA ADLİ GÖRÜŞME
BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 40. maddesi çocuğa özgü adaleti tarif ederken, çocuğa özgü makam, usul ve kanun olmasını öngörür. Çocuğa özgü makam ve usuller, IPJJ ve PRI tarafından geliştirilen “Adil ve Etkin Çocuk Adaleti İçin 10 Adımlı Eylem Planı”nın 5. adımını oluşturmaktadır. Çocuklarla adli görüşmenin hem usulünün ayrıca düzenlenmesi, hem bu görüşmeler için mekan tahsis edilmesi, hem de eğitimler ile bu alanda çalışacak personelin uzmanlaşmasının desteklenmesi, bu adım kapsamında önemli çalışmalardan bazıları.
Halihazırda bütün adliyelerde olmasa da çok sayıda ilde en az bir adli görüşme odası (AGO) bulunmaktadır. Adli görüşme odalarının standartları ve uygulama örnekleri ülkelere göre değişiklik göstermekle birlikte, uzmanlaşma ve çocuğa tahsis edilen mekanlar oluşturma gerekliliği konusunda bir fikir birliği bulunmaktadır.
Türkiye’de 2017 yılında başlatılan adli görüşme odaları uygulamalarını bir standarda kavuşturmaya yönelik çalışmalar bulunmaktadır. Odaların sahip olması gereken standartlar ile birlikte uygulamacılar için de bir rehber yayınlanmış durumda.
Çocuklarla adli amaçlı görüşme birden çok disiplinden meslek elemanın katılımının ve dolayısıyla her disiplinin meslek etiğini dikkate alarak yeniden kuralların belirlenmesinin gerektiği bir alan. Hem genel olarak adli görüşmenin çoklu yapısı nedeniyle sürece katılan bütün meslek elemanlarının rol ve sorumluluklarının ve buna bağlı olarak uymaları gereken etik ilkelerin belirlenmesine, hem de çocuğun adalet sistemi önüne geliş sebebine göre görüşmenin kurallarının ve görüşmeyi yapacak kişilerin sahip olması gereken becerilerin belirlenmesine ihtiyaç bulunmaktadır.
Ayrıca sistem içerisinde rol ve sorumluluğu olanların görüşme için seçilen yönteme dair bilgisinin bulunması ve yöntem konusunda fikir birliği sağlayıcı araçlara sahip olmaları gerekmektedir. Bunun için iyi uygulama örneklerinden [1, 2] yararlanılabileceği gibi, meslek dernekleri ve odalarının da alana özgü ilkeler geliştirmesine ihtiyaç bulunmaktadır.
